1.Заедница на сопственици

Заедница на сопственици е форма на управување во станбена зграда. Тоа е изразена согласност на станарите тие самите , преку формирано заедничко тело, да управуваат со сопственоста која ја имаат.

Заедница на сопственици е правно лице кое се формира со донесување на одлука на повеќе од половината сопственици на посебните делови во една зграда. Законот вели, дека за да се формира Заедница на сопственици, треба да има најмалку двајца сопственици на посебни делови и најмалку осум посебни делови во зградата.

Со одлуката за формирање на заедница на сопственици, сопствениците на посебните делови се должни да донесат и статут. Статутот е правен акт на зградата со кој се уредуваат сите прашања во врска со управување со зградата, меѓусебните односи на станарите, нивните права и обврски. Со статутот се основа заедницата на сопственици, се утврдува начинот на избор на претседател на заедницита, начинот на донесување на одлуките и на управување со заедницита на сопственици и начин на исполнување на обврските на заедницата. Во Статутот се запишваат сите сопственици на посебни делови и на деловни простории во зградата.

2.Управител

Со зградата може да управува и Управител, кој ќе биде определен од страна на сопствениците на посебните делови. За да зградата биде управувана од Управител, сопствениците на посебните делови донесуваат Одлука за определување на управител. Ваква Одлука може да се донесе само доколку зградата има повеќе од двајца сопственици на посебни делови и повеќе од осум посебни делови во зградата.

Управителот на станбената зграда ги застапува сопствениците на посебните делови во работите што се однесуваат на управувањето со станбената зграда и води сметка за остварување на правата и обврските што произлегуваат од договорот за управувачки услуги.

Управител е лиценцирано правно или физичко лице од страна на Регулаторната комисија за домување. Управителот се лиценцира со времетраење од пет одини и задолжително треба да има вработено три лица, од кој едно со високо образование.

Управителот се грижи за реализација на одлуките на собирот на станари, за тековно и инвестиционо одржување на зградата , подготвува план за одржување на зградата, подгтвува пресметка на трошоците на зградата, ги прима уплатите и врши исплати по основ на договорени обврски, води евиденција на плаќањата на трошоците, ја застапува заедницата на сопственици пред трети лица и во правниот промет, поведува постапка пред надлежни органи во случај на неплаќање на износот за редовниот и резевниот фонд на зградата, склучува договори за тековно одржување на зградата, редовно ги известува станарите за превземените активности.

Со одбраниот управител, станарите склучуваат Договор за вршење на управувачки услуги. Во Договорот треба да се предвидат сите права и обврски на управителот, како и начинот на меѓусебно известување меѓу управителот и станарите.

На Управителот веднаш му се доставува склучениот договор за заемни обврски на станарите за да му биде основа и патоказ во неговото натамошно работење.

Заеднички делови на станбена зграда се скали, влезни ветробрани, ходници, просторија за велосипеди, пералници, сушилници, заеднички подруми, засолништа, тавани, работилници за домарот, стан за домарот, простории за одложување на отпадоци и други простории наменети за заедничко користење на сопствениците на посебните делови, земјиштето на кое е изградена зградата и друго земјиште што служи за нејзина употреба, согласно со прописите за урбанистистичко планирање.

Согласно Законот за домување, за извршување на работите на одржувањето на станбената зграда се формираат Фонд за редовно одржување и Резервен фонд.

Фондот за редовно одржување се користи за активности и мерки за редовно одржување на зградата преку кои се овозможуваат непречено користење на заедничките делови од стамбената зграда, на инсталациите и уредите, вклучувајќи набавка на резервни делови за заедничките инсталации и уреди, вградување на дополнителни апарати и уреди како мерачи, броила и други уреди.

Фондот за инвестицкиско ожување ги опфаќа работите со кои се одржува и зголемува вредноста на објектот квалитативно и квантитативно, а се однесува на работите што не се опфатени со тековното одржување (промена на фасада, реновирање на скалилата, ходници, лифт, итн).

Секој сопственик на стан има законска обврска да учествува во формирањето на фондовите, според големината по по м2 површина која ја поседува според имотен лист.

Висината на месечниот надоместок за Фондот за редовно одржување, потставките на овој фонд и Резервниот фонд треба да бидат јавно истакнати и достапни до сите станари. За пополнување на фондовите можат да се користат и средствата од закупнини за издаден простор и други видови дополнителни приходи.

Со планот за одржување треба да се изготви и финансиски план во кој се планирааат остварени приходи и расходи во вкупен годишен износ и за целиот период на планирање (1 до 5 години) согласно приходите и расходите попрецизно дефинирани со Договорот за заемни односи.

За извршување на активностите за управување и одржување на стамбената зграда, станариоте т.е. сопствениците на посебните делови на собир на сопственици донесуваат план за одржување за период од најмалку една година, а најмногу пет години.

Во планот за одржување се УТВРДУВА начинот на обезбедување на паричните средства за одржување.

Планот за одржување се смета за официјално усвоен доколку го гласаат сопствениците на посебните делови кои поседуваат повеќе од половина од стамбениот и деловниот простор во зградата (50%+1)

Секој сопственик може да поднесе предлог до надлежниот суд во вонпарнична постапка на одлука со која се менува или дополнува планот за одржување, доколку смета дека донесениот план за одржување не ги содржи основните услови неопходни за користење на заедничките простории, во согласност со нивната основна намена или се користат спротивно на намената.

Евентуална ваква судска одлука, има сила на извршна исправа односно истата би морала да се испочитува и од делот на сопствениците кои евентуално се противеле на одредени решенија.

Во случај сопствениците да не можат да донесат одлука во однос на работите за управување со зградата, а станува збор за нужна работа, како што се одржувањето, поправките и инвестиционото одржување на заедничките делови на зградата, секој сопственик може да поднесе предлог до судот во вонпарнична постапка, за донесување на одлука која го заменува договорот за заемни односи.

Според Претседателот на Регулаторната комисија за домување, информациите за тоа дека е забрането и казниво да се сушат алишта на тераси, балкони и лоѓии не се точни.

Законот за домување, ги опфаќа заедничките простории на станбената зграда, а не посебните делови како што е стан или дел од стан (тераса,балкон и лоѓии).

Што значи казни за сушење на алишта на сопствените тераси, балкони и лоѓии не постојат.

Министерството за транспорт и врски има донесено Правилник за нормите и стандардите за домување во станбените згради (Сл.Весник 27/2010), во кој се препорачува алиштата по можност да бидат во висина на парапетот и во колку има одредени заеднички простории (сушални) тие да се користат.

За domuvanje.org.mk
Пред вас се наоѓа веб страница посветена на домувањето во станбени згради. Веб страницата за домување најпрво започна како Ресурсен центар, оформен како дел од проектот на УСАИД и Хабитат Македонија „Енергетска ефикасност во секторот домување“…
повеќе
Партнери